Rudarstvo i energetika
našu kompeltnu brošuru
Energetski potencijal ZDK uglavnom se bazira na rezervama mrkog uglja Zenice, Kaknja i Breze. Karakteristika sva tri eksploataciona polja u ZDK je da se u njima nalaze ležišta izdvojena kao posebne cjeline. Pored mrkog uglja, u općini Maglaj nalaze se rezerve lignita. U zavisnosti od vertikalnog položaja ugljenih slojeva, u odnosu na površinu, pojedini dijelovi eksploatacionog polja se eksploatišu jamski, a drugi površinski. Pregled rezervi dat je u narednoj tabeli:
Područje djelatnosti Vađenje ruda i kamena u ZDK bilježi pozitivne rezultate. Privredni subjekti u ovoj djelatnosti, u 2018. godini, ostvarili su izvoz od 1,98 miliona KM, što je veći izvoz za 257,6 % u odnosu na 2017. godinu.
Istovremeno, evidentiran je manji uvoz od cca 213,74 miliona KM, odnosno za 4,9 % u odnosu na 2017. godinu. U 2018. godini, indeks obima industrijske proizvodnje za djelatnost vađenja ruda i kamena je bio 98,4, a ukupna proizvodnja uglja u 2018. godini je bila veća za 37,9 % u odnosu na 2015. godinu. Broj zaposlenih bio 4.718 i ostvario je rast od 1,7 % u odnosu na 2017. godinu, uz istovremeni rast prosječne neto plate od 1,9 %, tako da je u 2018. godini iznosila 1.072 KM.
S obzirom na stanje tržišta električne energije može se reći da je ugalj, pored hidropotencijala, najznačajniji domaći energetski potencijal, tako da će rudarstvo i dalje imati značajnu ulogu u ukupnom privrednom razvoju ZDK.
Javno preduzeće Elektroprivreda Bosne i Hercegovine d.d. - Sarajevo je vodeća kompanija u BiH u oblasti elektroprivrednih djelatnosti proizvodnje, distribucije, snabdijevanja i trgovanja električnom energijom. Od 2009. godine JP Elektroprivreda BiH d.d. - Sarajevo ima status vladajućeg društva u Koncernu EPBiH, u kojem je povezano po kapitalu sa više privrednih društava iz oblasti rudarstva i proizvodnje opreme. Kompanija električnom energijom snabdijeva više od 774 hiljada kupaca, raspolaže s instaliranim proizvodnim kapacitetima snage 1.739 MW (termoelektrane – 1.173 MW, hidroelektrane – 504 MW, male hidroelektrane – 14 MW i vjetroelektrana – 48 MW), distributivnim vodovima u dužini 37.530 km, 7.932 trafostanice i upošljava više od 4.200 zaposlenika, raznih profila i stepena stručnosti. JP Elektroprivreda BiH d.d.-Sarajevo godišnje proizvodi cca 7.000 GWh električne energije i ostvaruje godišnje prihode koji su viši od milijardu KM.
JP Elektroprivreda BiH d.d. - Sarajevo je organizovana kroz podružnice:
- Termoelektrana "Kakanj",
- Termoelektrana "Tuzla",
- Hidroelektrane na Neretvi (HE "Jablanica", HE "Salakovac" i HE "Grabovica")
- "Elektrodistribucija" Bihać,
- "Elektrodistribucija" Mostar,
- "Elektrodistribucija" Sarajevo,
- "Elektrodistribucija" Tuzla i
- "Elektrodistribucija" Zenica.
U ZDK se proizvodnja električne energije skoro u potpunosti obavlja u TE Kakanj, uz manju proizvodnju u TE Natron-Hayat.
Na području ZDK dodijeljene su koncesije za izgradnju 13 mini hidroelektrana, postoji 25 solarnih elektrana, a planirane su i 2 nove solarne elektrane SE „Hifa Benz“ Tešanj i „Sami promet“ Visoko.
Prirodni gas i nafta su obezbijeđeni uvozom, a distributer za prirodni gas je JP „Visoko Ekoenergija“ d.o.o. Visoko. Gas se isporučuje i direktnim potrošačima priključenim na gasovod, a ukupna količina potrošenog prirodnog gasa je 45.000 (1000 Sm3). U gradu Zenica je formirano javno preduzeće ZENICAGAS d.o.o. Zenica, za potrebe budućeg distribuiranja prirodnog gasa.
Navedene činjenice ukazuju da ZDK ima uslove za daljnji rast proizvodnje i investiranje u oblasti energije i rudarstva.
Najznačajnije kompanije u oblasti rudarstva ZDK-a: